در شرایطی که درگیریهای داخلی شدید در جنبش «آمریکا را دوباره باعظمت کنیم» (MAGA) به رهبری دونالد ترامپ بر سر ویزای بحثبرانگیز H-1B بالا گرفته و عدم اطمینان را برای کارمندان خارجی در ایالات متحده افزایش داده است، همسایه شمالی این کشور بیکار ننشسته است. کانادا هفته گذشته برنامه سریعالسیر جدیدی را تصویب کرد تا دارندگان این ویزا را ترغیب کند مهارتهای خود را به این کشور منتقل کنند.
بودجهای که دولت کانادا در تاریخ ۱۷ نوامبر تصویب کرد، حاوی تبصرهای است که هدف آن تقویت «زیستبوم نوآوری» این کشور، رفع کمبود نیروی کار و «جذب استعدادهای برتر در حوزههای سلامت، تحقیقات، صنایع پیشرفته و سایر بخشهای کلیدی» از طریق «یک مسیر شتابدهی شده برای دارندگان ویزای H-1B» است. هرچند جزییات دقیق این طرح در بودجه ذکر نشده، اما اعلام شده که در ماههای آینده اجرایی خواهد شد.
فرصتطلبی کانادا از سیاستهای ترامپ
این اقدام درست پس از دستور ترامپ در ماه سپتامبر مبنی بر اعمال هزینه ۱۰۰ هزار دلاری برای ویزاهای جدید H-1B که برای افراد خارج از آمریکا صادر میشود، صورت میگیرد. سه روز پس از این ماجرا، «مارک کارنی» (Mark Carney)، نخستوزیر کانادا، در سخنرانی خود در نیویورک با کنایه به این موضوع گفت: «متوجه هستم که شما در حال تغییر سیاستهای ویزای خود هستید.»
«رانا سارکار» (Rana Sarkar)، سرکنسول کانادا در سیلیکون ولی و سانفرانسیسکو، به رسانهها گفته است که کشورش به دنبال تقویت اقتصاد و افزایش خودکفایی و تابآوری در برابر «شوکهای جهانی» است.
ویزای H-1B؛ پاشنه آشیل سیلیکون ولی
ویزای H-1B که به شدت مورد استفاده شرکتهای فناوری سیلیکون ولی است، به موضوعی انفجاری برای جمهوریخواهان تبدیل شده است. این موضوع هواداران صنعت فناوری را که بر نیاز به جذب نیروهای ماهر از کشورهای رقیب تاکید دارند، در مقابل تندروهای ضد مهاجرت قرار داده است که معتقدند این ویزا فرصتهای شغلی را از آمریکاییها میگیرد.
در حال حاضر سالانه ۸۵ هزار ویزای جدید H-1B از طریق قرعهکشی صادر میشود و دهها هزار نفر با این ویزا در سیلیکون ولی کار میکنند. دادههای دولتی نشان میدهد امسال شرکت «متا» تعداد ۶۲۹۴ تاییدیه، «گوگل» تعداد ۵۵۵۲ تاییدیه و «اپل» تعداد ۵۳۸۲ تاییدیه دریافت کردهاند.
«پیتر لروی مونوز» (Peter Leroe-Muñoz)، معاون ارشد فناوری و نوآوری در شورای منطقه خلیج (Bay Area Council) میگوید: «طبیعی است انتظار داشته باشیم کانادا بخواهد استعدادهای پیشرو جهانی را که ما در سیلیکون ولی داریم، جذب کند. آنها باور دارند فرصتی طلایی برای شکار استعدادهای مهاجر ماهر از آمریکا فراهم شده است.»
سابقه جذب نیرو در بحرانهای مهاجرتی
این نخستین بار نیست که کانادا تلاش میکند از شکافهای موجود در آمریکا بر سر مساله مهاجرت برای جذب کارگران ارزشمند صنعت فناوری بهره ببرد.
در سال ۲۰۲۳، کانادا برنامهای ویژه برای جذب دارندگان ویزای H-1B معرفی کرد که سقف ۱۰ هزار درخواستی آن تنها یک روز پس از راهاندازی پر شد. یک دهه پیش نیز کانادا بیلبوردی در بزرگراه ۱۰۱ بین سانفرانسیسکو و سیلیکون ولی نصب کرده بود که روی آن نوشته شده بود: «با ویزای H-1B مشکل دارید؟ به کانادا بیایید.»
علاوه بر هزینه سنگین ویزا، دولت ترامپ اخیراً امکان تمدید خودکار مجوز کار برای دارندگان ویزای H-4 (همسران دارندگان H-1B) را نیز لغو کرده که بر بلاتکلیفی خانوادههای متخصصان فناوری افزوده است.