بر اساس گزارش جدید شرکت مشاوره «بین اند کمپانی» (Bain and Company) که روز پنجشنبه منتشر شد، بازیگران چینی تجارت الکترونیک به سرعت بر نیمی از بازار خرید آنلاین در چندین کشور کلیدی آسیای جنوب شرقی مسلط شدهاند.
شرکتهایی مانند «علیبابا» و «تیکتاک شاپ» متعلق به «بایتدنس» (ByteDance)، در کنار بازیگران نوظهوری چون «شین» (Shein) و «تمو» (Temu) متعلق به «پیدیدی» (PDD)، اکنون بر اساس دادههای سال ۲۰۲۴، حدود ۵۰ درصد از بازار تجارت الکترونیک محلی در کشورهایی چون اندونزی، تایلند و فیلیپین را در اختیار دارند. این گزارش همچنین نشان میدهد که شرکتهای چینی در بازارهای رو به رشد دیگری از آمریکا گرفته تا برزیل نیز جای پایی برای خود باز کردهاند.
این یافتهها در حالی منتشر میشود که شرکتهای چینی، علیرغم کاهش رشد اقتصادی در داخل کشور و تشدید تنشهای تجاری میان آمریکا و چین، در حال تسریع گسترش جهانی خود هستند.
در این گزارش آمده است: «بینالمللی شدن خردهفروشی چین نه تنها توسط تعرفهها متوقف نشده، بلکه وارد مرحله جدیدی شده است.» نویسندگان این گزارش اشاره کردند که فروشندگان چینی تاکنون «در بازارهایی با قدرت خرید آنلاین پایینتر» عملکرد بهتری از خود نشان دادهاند.
گسترش «روز مجردها» و رقابت با جمعه سیاه
«بین» در گزارش خود اشاره میکند که پلتفرم «تائوبائو» (Taobao) متعلق به علیبابا، امسال تخفیفهای خرید «روز مجردها» (Singles Day) را به ۲۰ منطقه گسترش میدهد. این اقدام به آن معناست که بزرگترین رویداد خرید جهان دیگر فقط مختص چین نیست و به طور جدی وارد بازارهایی شده است که رقیب اصلی آن «آمازون» با رویداد «جمعه سیاه» (Black Friday) در آن حضور پررنگی دارد.
بخش بینالمللی علیبابا، که با نام «گروه تجارت دیجیتال بینالمللی» شناخته میشود، در سهماهه منتهی به ۳۰ ژوئن، رشد درآمد سالانه ۱۹ درصدی را گزارش کرد و به ۳۴.۷۴ میلیارد یوان (۴.۸۵ میلیارد دلار) رسید. این نرخ رشد، سریعتر از رشد ۱۰ درصدی تجارت الکترونیک داخلی علیبابا در چین بود.
شواهد گسترش سریع: رشد وامدهی به فروشندگان
یکی از نشانههای واضح گسترش سریع فروشندگان آنلاین چینی در خارج از کشور را میتوان در آمار مالی مشاهده کرد.
«آنسون سوئن» (Anson Suen)، همبنیانگذار و مدیرعامل استارتاپ فینتک «فاندپارک» (FundPark)، به شبکه CNBC گفت که این شرکت تنها در کمی بیش از یک سال گذشته، ۳ میلیارد دلار وام برای حمایت از تجارت الکترونیک فرامرزی به کسبوکارهای کوچک چینی تسهیل کرده است. این در حالی است که رسیدن به همین مبلغ ۳ میلیارد دلار وامدهی، قبلاً شش سال برای این شرکت طول کشیده بود.
فاندپارک که ۷۵۰ میلیون دلار بودجه از غولهای مالی مانند «گلدمن ساکس» (Goldman Sachs) و «اچاسبیسی» (HSBC) دریافت کرده است، از تحلیل داده مبتنی بر فناوری برای ارزیابی میزان وامگیری تجار کوچک استفاده میکند.
انتقال تجربیات موفق چین به بازارهای جهانی
تحلیلگران «بین» اشاره کردند که بخشی از موفقیت چشمگیر شرکتهای تجارت الکترونیک چینی ناشی از درسهایی است که آنها در بازار بسیار رقابتی داخلی خود آموختهاند؛ درسهایی مانند ادغام پخش زنده (livestreaming)، نوآوری سریع در محصولات و لجستیک پرسرعت.
در واقع، آمازون در سال ۲۰۱۹ بازار خود در چین را به دلیل ناتوانی در رقابت با بازیگران قدرتمند داخلی تعطیل کرد.
بازار ۲.۳۲ میلیارد دلاری تجارت الکترونیک چین (بر اساس ارزش ناخالص کالا یا GMV در سال گذشته)، بیش از دو برابر بازار ۱.۰۵ میلیارد دلاری آمریکاست و زمینه تمرین بسیار مناسبی را برای این شرکتها فراهم کرده است.
در آسیای جنوب شرقی، اندونزی با ۶۲ میلیارد دلار GMV در سال گذشته بزرگترین بازار بود، در حالی که تایلند و ویتنام هر کدام ۳0 میلیارد دلار و فیلیپین ۲۰ میلیارد دلار GMV ثبت کردند.
با این حال، این مسیر رشد برای بازیگران چینی در همهجا هموار نیست. «بین» اشاره کرد که در سنگاپور، پلتفرم «لازادا» (Lazada) متعلق به علیبابا، سهم بازار را به رقیب سرسخت محلی «شاپی» (Shopee) واگذار کرده است.
در ایالات متحده نیز، آمازون و «والمارت» (Walmart) همچنان قدرتهای مسلط هستند و دادههای «بین» نشان میدهد که بازیگران غیرچینی نزدیک به ۹۵ درصد از بازار آمریکا را در اختیار دارند. غولهای تجارت الکترونیک آمریکا همچنین حضور بینالمللی بسیار گستردهای دارند و درآمد بینالمللی آمازون به تنهایی (۳۶.۷۶ میلیارد دلار در سهماهه دوم) همچنان از درآمد بینالمللی علیبابا بیشتر است.