تحریریه 
در پی تعطیلی متوالی مدارس بهدلیل آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران، استارتاپ آموزشی «اندرز» از ثبت بیش از ۱۸ هزار و ۴۰۰ سوال تنها در ۱۰ روز خبر میدهد؛ رقمی که نشان میدهد بخشی از مسیر یادگیری دانشآموزان، در روزهای تعطیلی، به فضای آنلاین و ابزارهای هوش مصنوعی منتقل شده است. بر اساس دادههای این پلتفرم، از ابتدای مهرماه تا به امروز در مجموع بیش از ۹۶ هزار سوال درسی در اندرز ثبت شده است.
طبق آمار اعلام شده از سوی اندرز، ۵۲ درصد سوالها در این ۱۰ روز بهصورت تصویری (عکس از تمرین و صفحه کتاب)، ۱۹ درصد بهصورت صوتی یا تعاملی و ۲۹ درصد بهصورت متنی ارسال شده است؛ روندی که نشان میدهد برای بسیاری از دانشآموزان، گرفتن عکس از تمرین یا پرسیدن شفاهی سوال، سادهترین و طبیعیترین شکل تعامل با دستیار هوشمند بوده است.
از نظر مقطع تحصیلی نیز ۴۴ درصد سوالها مربوط به مقطع ابتدایی و ۳۳ درصد مربوط به دوره متوسطه اول بوده است؛ یعنی در مجموع نزدیک به سهچهارم استفادهکنندگان این پلتفرم را دانشآموزان دورههای پایه تشکیل دادهاند. همچنین مقطع متوسطه دوم با ۲۰ درصد و سایر مقاطع و دانشجویان با ۳ درصد در رتبههای بعدی قرار دارند.
در بحث توزیع درسی نیز ۳۸ درصد سوالات پرسیده شده مربوط به درس ریاضی و و ۲۷ درصد سوالات مربوط به علوم تجربی بوده است. آماری که نشان میدهد همچنان دروس اصلی و پایه چالش اصلی دانشآموزان است. پس از آن فارسی با ۹ درصد، انگلیسی با ۸ درصد، عربی با ۶ درصد و دینوزندگی با ۴ درصد قرار گرفتهاند. سایر دروس هم مجموعا ۸ درصد سوالات را به خود اختصاص دادهاند.
پیک زمانی استفاده از اندرز نیز قابل توجه است. ۵۳ درصد سوالها بین ساعت ۸ شب تا ۲ بامداد ثبت شدهاند؛ یعنی زمانی که معمولاً کلاسهای تقویتی و مدرسه تعطیل هستند و خانوادهها و دانشآموزان در خانه، درگیر انجام تکالیف و مرور درسها میشوند. از نظر جغرافیایی، بیشترین سهم سوالها در ۱۰ روز اخیر به ترتیب مربوط به تهران با ۲۹ درصد و خراسان رضوی با ۱۲ درصد بوده است. همچنین استانهای اصفهان با ۸ درصد، البرز با ۶ درصد، خوزستان با ۵ درصد و قزوین با ۴ درصد در رتبههای بعدی قرار دارند. ۳۶ درصد سوالات هم از سایر استانهای کشور ثبت شدهاند.
طبق اعلام اندرز، این پلتفرم از زمان شروع فعالیت در مهرماه امسال، موفق به جذب ۱۰۰ هزار کاربر شده است و در دوره تعطیلیهای اخیر به دلیل آلودگی هوا، ۶۲ درصد رشد ثبتنام نسبت به دو هفته قبل را تجربه کرده است. همچنین کاربران هفتگی فعال اندرز در بازه زمانی تعطیلیهای اخیر حدود ۴۷ درصد رشد کرده است. در حوزه کیفیت پاسخگویی نیز این استارتاپ میگوید ۹۷ درصد سوالها در کمتر از ۶۰ ثانیه اولین پاسخ را دریافت کردهاند.
نکته جالب درمورد این پلتفرم، توانایی خواندن دستخط دانشآموزان است. مسئلهای که تقریبا برای هر هوش مصنوعی دیگری یک چالش بهحساب میآید. بهخصوص که هوش مصنوعیهای مطرح این روزها بهطور رسمی از زبان فارسی پشتیبانی نمیکنند، هوش مصنوعی اندرز علاوه بر اینکه بهطور کامل از زبان فارسی پشتیبانی میکند، بلکه آموزش دیده تا توانایی خواندن دستخط دانشآموزان ایرانی را هم بهدست آورد.
این هوش مصنوعی «اَندی» نام دارد. دستیاری هوشمند که بر اساس محتوای رسمی کتابهای درسی و نیازهای دانشآموزان ایرانی آموزش دیده و تلاش میکند پاسخها را متناسب با پایه، رشته و فصل کتاب ارائه کند.
در معماری این سرویس، امکاناتی مانند پاسخ ساختارمند ۳-۲-۱ (سه نکته کلیدی، دو تمرین مشابه، یک دام رایج)، حافظه یادگیرنده (برای شناخت الگوی یادگیری هر دانشآموز و پیشنهاد تمرین براساس نیازها و نقاط ضعف درسی او و همچنین همراستایی کامل محتوا با کتابهای درسی) لحاظ شده است.
بهگفته مدیران این استارتاپ، اندرز در روزهای اخیر تنها به پاسخگویی به سوالات دانشآموزان محدود نمانده و «بیش از ۱۰۰ معلم» نیز از این پلتفرم برای طرح پرسشهایی درباره روشهای بهتر یادگیری برای دانشآموزان استفاده کردهاند؛ این آمار نشان میدهد بخشی از جامعه معلمان هم در حال آزمودن ابزارهای هوش مصنوعی آموزشی در کنار کلاسهای سنتی هستند.
گزارش دهروزه اندرز از رفتار کاربران در دوره تعطیلی ناشی از آلودگی هوا نشان میدهد با وجود اختلال در آموزش حضوری، تقاضا برای یادگیری متوقف نشده و در حال مهاجرت به بسترهای جدید است؛ بستری که اگر توسعه یابد، میتواند در تعطیلیهای مشابه، فصل امتحانات و حتی در طول سال تحصیلی، به بخشی از زیرساخت مکمل آموزش رسمی در کشور تبدیل شود.
