در جریان دادگاه ضد انحصار شرکت متا، مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیس‌بوک، شهادت داد که پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام دیگر مانند گذشته نیستند.
او استدلال کرد که ماهیت «رسانه‌های اجتماعی» تغییر کرده و آن‌ها از محلی برای صرف ارتباطات شخصی میان دوستان، به چیزی شبیه به رسانه‌های عمومی و پلتفرم‌های سرگرمی تبدیل شده‌اند.
به گفته زاکربرگ، رسانه‌های اجتماعی اکنون بیشتر به محلی برای مصرف محتواهای متنوع مانند ویدیوهای تبلیغاتی افراد مشهور، تحلیل‌های خبری، کلیپ‌های فرهنگی و محتواهای تولیدی توسط هوش مصنوعی تبدیل شده‌اند که برای پخش گسترده طراحی شده‌اند. او اذعان داشت که پیام‌ها و محتوای دوستان در این میان کمرنگ شده‌اند. متا در دادگاه نموداری ارایه داد که نشان می‌دهد درصد زمانی که کاربران صرف تماشای محتوای دوستان می‌کنند، در دو سال گذشته در فیس‌بوک از ۲۲٪ به ۱۷٪ و در اینستاگرام از ۱۱٪ به ۷٪ کاهش یافته است.
کمیسیون تجارت فدرال (FTC) استدلال می‌کند که متا با خرید رقبایی مانند اینستاگرام (در سال ۲۰۱۲) و واتس‌اپ (در سال ۲۰۱۴)، انحصار غیرقانونی در بازار «خدمات شبکه‌های اجتماعی شخصی» ایجاد کرده است. اما متا در پاسخ، تعریف FTC از بازار را مبهم دانسته و استدلال می‌کند که «رسانه اجتماعی» به آن شکلی که قبلا وجود داشته دیگر مطرح نیست. به گفته متا، پلتفرم‌های آن اکنون در بازار گسترده‌تر مصرف محتوا رقابت می‌کنند که شامل تیک‌تاک، یوتیوب و آی‌مسیج نیز می‌شود و هیچ شرکتی نمی‌تواند انحصارگر این بازار باشد.
پرونده FTC با چالش‌هایی روبرو است؛ بازنگری معاملات قدیمی، تعریف مبهم بازار و دشواری اثبات «ضرر مصرف‌کننده» موانع اصلی هستند. برخلاف پرونده انحصار گوگل در بازار تبلیغات (که ضرر مالی اثبات شد)، پلتفرم‌های متا رایگان هستند و اثبات ضرر غیرمالی (مانند کاهش نوآوری یا انتخاب) دشوارتر است، به خصوص که واتس‌اپ و اینستاگرام پس از خرید توسط متا رشد قابل توجهی داشته‌اند. منتقدان می‌گویند واتس‌اپِ مستقل ممکن بود هرگز به مقیاس کنونی نرسد یا قابلیت‌های جدید را اضافه نکند.
یکی از نکات غیرمنتظره شهادت زاکربرگ، ارایه یادداشتی از سال ۲۰۱۸ بود که در آن او پیشنهاد داده بود اینستاگرام بهتر است به صورت یک نهاد مستقل از متا فعالیت کند. زاکربرگ در آن زمان نوشت که اینستاگرام می‌تواند موفقیت فیس‌بوک را تضعیف کند و شرکت‌های مستقل اغلب عملکرد بهتری دارند. او پیش‌بینی کرده بود که ممکن است در آینده به دلیل مقررات ضد انحصار، متا مجبور به جداسازی بخش‌هایی از خود شود.
چشم‌انداز رسانه‌های اجتماعی به سرعت در حال تحول است. احتمال ممنوعیت تیک‌تاک و ظهور هوش مصنوعی مولد و پلتفرم‌های جدید (مانند شبکه‌ای که OpenAI در حال توسعه آن است)، نشان می‌دهد FTC ممکن است درگیر مشکلی قدیمی باشد، در حالی که چالش‌های بزرگتر و جدیدتر در راهند. از سوی دیگر، زمینه سیاسی و نظارتی نیز پیچیده است. اتحادیه اروپا متا را جریمه کرده، اما رقم آن نسبتا کم است. در آمریکا، نتیجه پرونده نامشخص است و موضع ترامپ، که با وجود نزدیکی به سیلیکون‌ولی از پرونده حمایت کرده، می‌تواند بر نتیجه یا راهکارهای احتمالی تاثیر بگذارد.
در مجموع، شهادت زاکربرگ و دفاع متا، بر این نکته تمرکز دارد که تعریف «رسانه اجتماعی» در دنیای امروز متحول شده و رقابت در این بازار بسیار گسترده‌تر از تعریفی است که FTC مبنای پرونده انحصار قرار داده است.
منبع گزارش: نیویورکر
مطالب مرتبط
پربازدیدهای هفته
پادکست زوم
