افزایش حمایت از احزاب راست افراطی در اروپا، دولتها را تحت فشار قرار داده تا کنترلهای سختگیرانهتری بر مهاجرت اعمال کنند. اما سوییس قصد دارد این ایده را یک مرحله فراتر ببرد و برای جمعیت کل کشور سقف تعیین کند. طبق گزارش بلومبرگ، شهروندان سوییسی احتمالا سال آینده پای صندوقهای رای میروند تا درباره طرحی تصمیم بگیرند که میتواند مهاجرت به این کشور ثروتمند را به شدت محدود کند.
مکانیسم طرح محدودیت جمعیت
این ابتکار که توسط «حزب مردم سوییس» (SVP) پیشنهاد شده، در صورتی که جمعیت فعلی حدود ۹ میلیون نفری این کشور از مرز ۱۰ میلیون نفر عبور کند، به ممنوعیت کامل ورود تازهواردان منجر خواهد شد. در این طرح تفاوت چندانی میان پناهندگان، کارگران ماهر و مدیران ارشد با حقوقهای نجومی قائل نشدهاند.
حامیان این طرح یک برنامه چندمرحلهای پیشنهاد کردهاند. اگر جمعیت سوییس پیش از سال ۲۰۵۰ از مرز ۹.۵ میلیون نفر عبور کند (که طبق پیشبینیها تا ۵ سال آینده رخ میدهد)، محدودیتها فعال میشوند. اولین هدف، پناهجویان و خانوادههای ساکنان خارجی خواهند بود. اگر جمعیت از ۱۰ میلیون نفر بگذرد، سوییس از معاهدات بینالمللی که «افزایشدهنده جمعیت» نامیده میشوند، خارج خواهد شد.
در نهایت، اگر دو سال پس از آن جمعیت به زیر ۱۰ میلیون بازنگردد، سوییس از توافق تردد آزاد با اتحادیه اروپا خارج خواهد شد؛ اقدامی که میتواند به لغو سایر توافقات دوجانبه و به خطر افتادن وضعیت ۱.۵ میلیون شهروند اروپایی ساکن سوییس منجر شود.
چرا سوییس به دنبال بستن مرزهاست؟
اقتصاد پویای سوییس این کشور را به مقصدی جذاب برای نیروی کار خارجی تبدیل کرده است. شرکتهای بزرگی مانند «یوبیاس» (UBS)، «نستله» (Nestle) و «نوارتیس» (Novartis) در این کشور مستقر هستند. مالیات پایین و نیروی کار ماهر حتی غولهایی مثل «گوگل» و «آیبیام» (IBM) را نیز به آنجا کشانده است.
جمعیت سوییس در دهه گذشته حدود ۱۰ درصد رشد کرده است، در حالی که این رقم در اتحادیه اروپا کمتر از ۲ درصد بوده است. مهاجرت عامل اصلی این رشد بوده است. بسیاری از مردم محلی اکنون از اجارههای سرسامآور، ترافیک سنگین و شلوغی بیش از حد قطارها و اتوبوسها شکایت دارند و معتقدند این مسائل کیفیت زندگی آنها را کاهش داده است. حزب راستگرای SVP با شعار «شهروندی سوییس یک امتیاز است، نه حق» توانست ۲۸ درصد آرا را در انتخابات اخیر کسب کند و اکنون ایده سقف جمعیت را برای حفظ محیط زیست و سبک زندگی سوییسی مطرح کرده است.
هشدار کسبوکارهای بزرگ
گروههای لابی تجاری نگرانی شدید خود را ابراز کردهاند. نهاد «اکونومیسوییس» (Economiesuisse) هشدار داده که این طرح آسیبهای اساسی به اقتصاد وارد میکند و به کمبود ۴۳۰ هزار کارگر تا سال ۲۰۴۰ منجر خواهد شد که بدون مهاجرت قابل جبران نیست. با این حال، برخی چهرههای تجاری که عضو پارلمان و حزب SVP هستند، از این طرح حمایت میکنند و معتقدند کاهش هزینههای مسکن و زیرساخت، ضررهای احتمالی را جبران خواهد کرد.
طبق نظرسنجیها، حدود ۴۸ درصد از رایدهندگان به حمایت از این طرح تمایل دارند یا تصمیم قطعی برای رای مثبت گرفتهاند، در حالی که ۴۱ درصد مخالف هستند. نتیجه این همهپرسی نشان خواهد داد که شهروندان سوییس تا کجا حاضرند برای حفظ ویژگیهای سنتی کشورشان، رقابتپذیری اقتصادی را قربانی کنند.