این تحریمها که روز پنجشنبه، ۷ آگوست ۲۰۲۵ (16 مرداد 1404) اعلام شد، به طور مشخص شرکتهای فعال در توسعه یک سامانه پیامرسان بینبانکی جایگزین سوئیفت، یک بانک فراساحلی و هلدینگ بزرگ فناوری اطلاعات «فناپ» و زیرمجموعههای آن را هدف قرار داده است.
«اسکات بسنت»، وزیر خزانهداری آمریکا، در بیانیهای اعلام کرد: «در نتیجه کارزار فشار حداکثری پرزیدنت ترامپ و انزوای فزاینده از سیستم مالی جهانی، ایران در حال از دست دادن پناهگاههای خود است. خزانهداری به مختل کردن طرحهای ایران برای فرار از تحریمها ادامه خواهد داد.» این اقدامات بر اساس فرمان اجرایی ۱۳۹۰۲ که بخشهای اقتصادی ایران از جمله بخش مالی را هدف قرار میدهد، انجام شده است.
هدفگیری سامانه جایگزین سوئیفت
در مرکز این تحریمها، شرکت «سامانه تبادل ارزی رانک» (RUNC) قرار دارد که به عنوان توسعهدهنده «سامانه پیامرسان بینبانکی فرامرزی» (CIMS) معرفی شده است. به گفته وزارت خزانهداری، «CIMS» یک سیستم پیامرسان بانکی است که برای دور زدن کنترلهای موجود بر شبکههای پرداخت رایج و تسهیل تراکنشهای مالی ایران با شرکای خارجی طراحی شده است. در بیانیه آمده است که این سامانه برای ارتباط با «بانک کونلون» (Bank of Kunlun) چین که پیشتر تحریم شده، جهت دور زدن تحریمها و تقویت همکاری بانکی میان ایران و چین استفاده شده است.
در این راستا، مدیران ارشد شرکت «رانک» یعنی «علی مرتضی بیرنگ» (مدیرعامل)، «محمد شفیعپور» (نایبرئیس هیئتمدیره) و «سید محمودرضا سجادی» (رئیس هیئتمدیره) نیز در فهرست تحریمها قرار گرفتهاند.
یک بانک فراساحلی در کیش زیر ذرهبین تحریمها
«بانک فراساحلی کوروش» (بانک کوروش) که در منطقه آزاد کیش مستقر است، هدف دیگر این تحریمهاست. مدیران این بانک، «هادی نوری»، «علیرضا فتاحینژوکمبری» و «عادل برجسیان» نیز تحریم شدهاند.
تحریم «فناپ» و زیرمجموعههایش
بخش قابل توجهی از این تحریمها بر شرکت «فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان» (فناپ)، یکی از بزرگترین هلدینگهای فناوری ایران، متمرکز است. «فناپ» که تحت مالکیت «بانک پاسارگاد» قرار دارد، به اتهام ارائه زیرساختهای فناوری به بخش بانکی کشور و همچنین توسعه ابزارهای نظارتی برای دولت ایران تحریم شده است.
وزارت خزانهداری آمریکا ادعا کرده است که شرکتهای تابعه «فناپ» در توسعه شبکه ملی اطلاعات (اینترنت ملی) مشارکت داشته و پیامرسان «سروش» را برای جایگزینی تلگرام و کنترل ارتباطات معترضان طراحی کردهاند. علاوه بر این، نرمافزار تشخیص چهره «بهنما» متعلق به «فناپ»، به عنوان ابزاری برای اجرای قوانین حجاب معرفی شده است. «شهاب جوانمردی»، مدیرعامل «فناپ» نیز به صورت مستقل تحریم شده است.
همچنین هشت شرکت زیرمجموعه «فناپ» از جمله «داتین»، «فناپتک»، «پارسا»، «باران تلکام»، «فناپ زیرساخت»، «فناپ پلاس»، «داده آرمان کیش» و «خدمات پرداخت الکترونیک پاسارگاد» در این فهرست قرار گرفتهاند.
این تحریمها منجر به مسدود شدن تمام داراییهای افراد و نهادهای مذکور در آمریکا شده و هرگونه معامله با آنها را برای اشخاص آمریکایی ممنوع میکند. همچنین موسسات مالی خارجی که با این شرکتها همکاری کنند، در معرض تحریمهای ثانویه قرار خواهند گرفت.