مشاغل بومی از طریق سایت‌های تبلیغات آنلاین رونق گرفته است

نزدیک غروب است؛ نور سرخ رنگ خورشید بر پهنه آبی رنگ دریا کشیده شده است. سه ساعت پیش، آب دریا لبریز بود اما حالا می‌توان سنگریزه‌های کف آن را دید؛ ماه با تمام قدرت از فاصله ۶۰۰ هزار کیلومتری، امواج دریا را به تلاطم انداخته و جزر و مد به پا کرده است. اینجا بندرعباس، مرکز استان هرمزگان است. هشتمین استان پهناور ایران که شغل بیش از ۳۵ هزار نفر از اهالی‌اش ماهیگیری و مشاغل مرتبط با آن است. هرمزگان با صید سالانه حدود ۲۷۹ هزار تن آبزی، رتبه نخست صید ساحلی ایران را دراختیار دارد. ماهیگیرها هر ساله از ۱۰ مهرماه تا اوایل آذر برای صید میگو به دریا می‌زنند. در سال جاری نیز بیش از ۱٫۰۳۳ تن میگو توسط ۲٫۱۴۰صیاد در هرمزگان صید شده است. البته طی دو سال اخیر به دلیل نوسانات ارزی، تحریم‌ها و قوانین دست و پاگیر داخلی مانند نرخ عوارضی‌ها و … برخی از صیادان ترجیح می‌دهند بار خود را روی آب به مشتریان حاشیه خلیج فارس مانند عمانی‌ها بفروشند. برخی دیگر اما ابتکار جدیدی برای فروش صیدشان به کار بسته‌اند.

یکی از این صیادان رحیم است. ۲۴ سال بیشتر ندارد. لاغر اندام است و نور مستقیم آفتاب، صورت استخوانی‌اش را در شب فرو برده است. وقتی می‌خندد، تمام دندان‌های زردرنگش بیرون می‌ریزد. او برای فروش میگوهای صید شده فقط به مغازه‌اش بسنده نکرده بلکه از فضای مجازی هم کمک گرفته است. می‌گوید: «از کودکی همراه پدرم به دریا می‌زدیم. الان حدود ۱۰ سال است که ماهیگیری می‌کنم و مغازه فروش ماهی هم دارم. دو ماه پیش سایت دیوار را چک می‌کردم، دیدم همه جور آگهی در آن وجود دارد. من هم تیری در تاریکی زدم و آگهی فروش میگو گذاشتم. همان روز اول بیشتر از ۵۰ نفر تماس گرفتند. البته فعلا ماهی ۲ تا ۳ مشتری دارم که بین ۲۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم میگو می‌خرند.» بار چند صد کیلویی را مغازه‌دارها سفارش می‌دهند و سایر خریدها برای مصارف خانگی است. بیشتر مشتری‌های رحیم از تهران هستند اما ساکنان یزد، شیراز و مشهد هم با او معامله کرده‌اند. ادامه می‌دهد: «هرکسی که سفارش میگو داشته باشد، از طریق اتوبوس یا هواپیما آن را برایش می‌فرستم. این کار بین ۲ تا ۱۲ ساعت طول می‌کشد. بار مغازه‌ها را هم در جعبه می‌چینیم و از طریق اتوبوس ارسال می‌کنیم.» درآمدی که رحیم از طریق فروش میگو در فضای مجازی به دست می‌آورد حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل درآمد ماهانه‌اش می‌شود. او امیدوار است طی ماه‌های آینده، مشتریان بیشتری جذب کند. می‌گوید: «هر ۱۲ ماه سال میگو می‌فروشم و در یک ماه گذشته خیلی از مردم از جاهای مختلف کشور تماس گرفته‌اند.»

هرمزگان سال‌ها است درگیر خشکسالی است. وقتی بارندگی کم می‌شود، تولید آبزیان هم کاهش پیدا می‌کند. اکنون بیشتر میگوهای تولیدی در استان پرورشی است و تقریبا فقط یک کارخانه در این زمینه فعال است چون هزینه‌های جانبی، سوخت، مواد اولیه و… بالا رفته است. رئیس کارخانه میگوی شمه در بندرعباس می‌گوید: «در سال ۸۲ حدود ۳۰۰ کارگر داشتیم که هر ۱۲ ماه سال کار می‌کردند اما الان به خاطر مشکلات اقتصادی، تحریم و صادرات، حدود ۴۰ کارگر فصلی داریم که فقط دو ماه در سال کار می‌کنند. الان فقط میگو داریم که آن هم با ۳۰ درصد ظرفیت فعال است.» فتح‌الله مختاری با بیان اینکه تحریم‌ها، هزینه‌هایش را چند برابر کرده است، ادامه می‌دهد: «در گذشته بار میگو را مستقیم به چین می‌فرستادیم اما الان باید مسیر دبی، سنگاپور و ویتنام را طی کنیم تا به چین برسیم. پارسال ۴ میلیون تومان پول کانتینر می‌دادیم اما امسال ۸۰میلیون تومان.» مختاری می‌گوید: «در گذشته عمده تولیدمان را صادر می‌کردیم؛ به همه کشورها؛ اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان و… کیلویی ۸ دلار اما حالا فقط چین مانده. سال ۹۰ تا ۹۱پررونق بود.» در این شرایط، فضای مجازی به کمک صیادان آمده است. آن‌ها با چند کلیک، صید خود را پیش چشم میلیون‌ها نفر قرار می‌دهند و درآمد به نسبت مناسبی کسب می‌کنند. رحیم می‌گوید: «بعد از اینکه من در فضای مجازی آگهی فروش میگو دادم، بقیه همکارانم هم این کار را کردند. من تیری در تاریکی زدم اما به هدف خورد.»